Gaixotasunak
Dastamenarekin lotutako gaixotasunetaz neurologoak arduratzen dira. Zentzumen-errezeptoreen asaldura partzial edo erabatekoaren ondorioz, honako arazo hauek sor daitezke:
- Hipoageusia: dastamen-sentikortasunaren urritzea da. Dastamen zentzumenaren gaixotasun hori duten pertsonek dastamena gutxitua dute. Honako hori, jaiotzetik gerta daiteke edota gaixotasun eta lesio zehatz batzuen ondorioz: sudur-infekzio; faringitis; aho, sudur edo buruko lesioak; gingibitis; medikamentu zehatz batzuen ondorioz...
- Ageusia: dastamen-sentikortasunik eza da. Dastamen zentzumenaren gaixotasun hori duten pertsonek dastamen eza dute eta mihian gertaturiko erredurak edota paralisiak izaten dira nahasmendu horren errudunak. Hala ere, badaude gaixotasun hori bideratzen dituzten beste hainbat arrazoi, hala nola, usaimen-nahasmenduak, listu-jariatze eskasa, mihi arazoak...
- Parageusia: dastamenaren interpretazio okerra da. Disgeusia bezala ere ezagutzen den dastamen gaixotasun hori duten pertsonek zaporeak oker interpretatzen dituzte. Janariak eta edariak hautemateko pertzepzio-gaitasunean aldaketak izaten dituzte. Sarritan zapore aldaketa handiak izaten dituzte, zapore nazkagarri eta higuingarriak sentituz. Nahasmen horren errudun ohikoenak nahasmendu neurologikoak izaten dira.
Bestalde, pertsona guztiek ez dute izaten zaporeak dastatzeko sentikortasun bera. Esaten denez, lau pertsonatik bat superdastatzailea da, hau da, jende gehienak baina biziago hautematen ditu zaporeak, batez ere mingotsak. Pertsona horiek besteek baino bi aldiz dastamen-papila gehiago dituzte eta ezaugarri horri esker, errazago bereizten dituzte kaltegarriak izan daitezkeen jakiak. Emakumezko superdastatzaile gehiago daude gizonezkoak baino.
Aholkuak
Hona hemen zure dastamena eta ahoa zaintzeko zenbait aholku:
- Aho-osasun ona edukitzeko hortzak ondo garbitu behar dira:
- Ez da hortzetako eskuila indarrez erabili behar.
- Goiko hortzak goitik behera eta beheko hortzak, behetik gora garbitu behar ditugu.
- Hortzen goiko zatia mugimendu zirkularrak eginez garbitu behar da, haginetatik hasi eta erdiko ebakortzetaraino.
- Hortzen barruko aldea, mihiarekin kontaktuan dagoena, ere garbitu behar da. Hortzetako eskuila zentzu bertikalean jarriz eta hortzik ahaztu gabe egingo dugu.
- Mihia ere garbitu behar dugu, hortzetako eskuilarekin igurtziz.
- Bestalde dentistarena joan behar dugu, urtean behin gutxienez, hortzetako azterketak egitera.
Honako lizentzia hauek babestua: Creative Commons Attribution Non-commercial Share Alike 3.0 License